Süper Kanal, Türkiye'de yapılması planlanan, İstanbul Boğazı'na alternatif bir su yolu projesidir. Resmi olarak Kanal İstanbul olarak adlandırılmaktadır. Proje, Marmara Denizi'ni Karadeniz'e bağlayarak İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiğini azaltmayı ve yeni bir yaşam alanı oluşturmayı amaçlamaktadır. Ancak, proje başından beri çevresel, ekonomik ve sosyal etkileri nedeniyle yoğun tartışmalara yol açmıştır.
Süper Kanal projesinin temel amaçları ve gerekçeleri şu şekilde sıralanabilir:
Süper Kanal projesinin planlanan teknik özellikleri şu şekildedir:
Kanalın güzergahı, Küçükçekmece Gölü'nden başlayarak Sazlıdere Barajı ve Terkos Gölü'nün batısından geçerek Karadeniz'e ulaşması planlanmaktadır. Kanal boyunca köprüler, tüneller ve diğer altyapı projeleri de inşa edilecektir.
Süper Kanal projesi, başından beri çevresel etkileri nedeniyle yoğun eleştirilere maruz kalmıştır. Eleştirilerin temel noktaları şunlardır:
Süper Kanal projesinin ekonomik etkileri de tartışma konusudur. Proje savunucuları, kanalın Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlayacağını, yeni iş imkanları yaratacağını ve uluslararası ticarette Türkiye'nin rekabet gücünü artıracağını savunmaktadır. Ancak, eleştirmenler projenin maliyetinin çok yüksek olduğunu, geri dönüş süresinin belirsiz olduğunu ve elde edilecek ekonomik faydaların çevresel zararlarla kıyaslanamayacak kadar düşük olduğunu iddia etmektedir. Ayrıca, kanal çevresindeki arsa spekülasyonlarının ve rant elde etme çabalarının projenin asıl amacından saptığı da eleştirilmektedir.
Süper Kanal projesinin hukuki boyutu da tartışma yaratmıştır. Özellikle, kanalın Montrö Boğazlar Sözleşmesi üzerindeki olası etkileri merak konusudur. Proje savunucuları, kanalın Montrö Sözleşmesi'ni etkilemeyeceğini ve Türkiye'nin egemenlik haklarını ihlal etmeyeceğini savunmaktadır. Ancak, eleştirmenler kanalın Montrö Sözleşmesi'nin ruhuna aykırı olduğunu ve Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki kontrolünü zayıflatabileceğini iddia etmektedir.
Süper Kanal projesi, planlama ve hazırlık aşamasındadır. Projenin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu tamamlanmış ve onaylanmıştır. Ancak, proje ile ilgili hukuki süreçler devam etmektedir. Projenin ne zaman başlayacağı ve tamamlanacağı konusunda henüz net bir tarih bulunmamaktadır.
Süper Kanal projesi, Türkiye'nin en tartışmalı projelerinden biridir. Proje, çevresel, ekonomik, sosyal ve hukuki boyutlarıyla geniş bir yelpazede tartışmalara yol açmıştır. Projenin geleceği ve Türkiye üzerindeki etkileri, önümüzdeki yıllarda daha da netleşecektir.